جمهوری مدارا: دفتر هماهنگی کمکهای بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA) در تازهترین گزارش ماهانه خود، از افزایش چشمگیر مداخلات طالبان و محدودیتهای اعمالشده علیه فعالیتهای بشردوستانه در افغانستان خبر داده است.
بر پایه این گزارش، در ماه اپریل سال جاری، ۶۰ مورد محدودیت و مداخله در روند اجرای عملیاتهای بشردوستانه ثبت شده که بیشترین آنها در مناطق مرکزی، جنوبی و غربی کشور به وقوع پیوسته است.
اوچا تأکید کرده است که این محدودیتها، شامل بازداشت، تهدید و آزار کلامی، محدودیتهای رفتوآمد، منع مشارکت زنان و مداخلات مستقیم در تصمیمگیریها و روندهای عملیاتی بوده که مستقیماً بر توانایی سازمانها برای ارائه کمکهای حیاتی اثر منفی گذاشته است. به گفته اوچا، تنها در ماه اپریل، هفت رویداد خشونتآمیز علیه کارکنان بشردوستانه گزارش شده که طی آن، ۲۹ کارمند – از جمله ۱۶ مرد و ۱۳ زن – توسط نیروهای طالبان بازداشت شدهاند.
در گزارش اوچا علاوه بر مواردی فوق، دو مورد تهدید و آزار کلامی نیز مستند شده است.
اوچا در ادامه گزارش خود مینویسد که دستکم ۳۵ فعالیت بشردوستانه در این بازه زمانی به دلیل چالشهای فزاینده در زمینه دسترسی و مداخلات مستقیم طالبان، به طور موقت متوقف شدهاند. همچنین، طالبان در ماه اپریل دو دستورالعمل جدید صادر کردهاند که شرکای بشردوستانه را ملزم به ارائه اطلاعات حساس، از جمله فهرستهای ذینفعان، کرده است.
اوچا تاکید کرده است که این اقدامات نگرانیها درباره امنیت دادهها و استقلال عملیاتهای بشردوستانه را افزایش داده است.
مداخلات مقامهای طالبان بهعنوان بزرگترین مانع باقیمانده در مسیر دسترسی معرفی شده و ۷۳ درصد از کل رویدادهای ثبتشده در ماه اپریل را شامل میشود؛ رقمی که نسبت به ماه گذشته ۱۶ درصد افزایش یافته است.
این مداخلات شامل ایجاد مانع در برنامهریزی، انحراف در روند توزیع کمکها، تأخیر در امضای یادداشتهای تفاهم، دخالت در روندهای استخدام و تدارکات، و اعمال فشار برای دخالت در انتخاب ذینفعان میباشد.
بخش نگرانکننده دیگر این گزارش به وضعیت کارکنان زن در عملیاتهای بشردوستانه بازمیگردد.
بر اساس یافتههای اوچا، ۱۸ درصد از تمام حوادث گزارششده در ماه اپریل مرتبط با جنسیت بوده و مستقیماً کارکنان زن را هدف قرار داده است.
این رقم نسبت به ماه گذشته ۳۸ درصد افزایش یافته که نشاندهنده خطرات و محدودیتهای فزایندهای است که زنان فعال در عرصه کمکرسانی با آن مواجهاند.
هرچند گزارش اوچا نشان میدهد که در مقایسه با اپریل سال ۲۰۲۴، مجموع حوادث ثبتشده ۵۲ درصد کاهش یافته است؛ اما این کاهش به گفته این نهاد، به معنای بهبود دسترسی نیست؛ بلکه بیشتر به دلیل تعلیق کمکهای مالی امریکا و کاهش فعالیت بسیاری از شرکای بشردوستانه است که منجر به کاهش موارد گزارششده شده است.
اوچا هشدار داده که این وضعیت ادامهدار، نهتنها روند خدماترسانی به میلیونها شهروند نیازمند را در افغانستان مختل میکند؛ بلکه امنیت، استقلال و اثربخشی عملیاتهای بشردوستانه در سراسر این کشور بهشدت تهدید میکند.