قزاقستان درباره پیامدهای ساخت کانال قوش‌تپه هشدار داد

جمهوری مدارا: اصلان عبدالریموف، معاون وزیر منابع آب و آبیاری کشور قزاقستان، هشدار داده است که ساخت کانال قوش‌تپه در شمال افغانستان می‌تواند جریان رود سیردریا را به‌شکل قابل توجهی کاهش دهد.

این مقام قزاقستانی همچین تأکید کرده است که این موضوع به گفته او، پیامدهای مستقیمی بر وضعیت بحرانی دریاچه آرال خواهد داشت.

براساس گزارش «تایمز آسیای مرکزی»، این نگرانی‌ها در جریان کنفرانس بین‌المللی اخیر در شهر آستانه مطرح شده‌است.

کنفرانس با عنوان «امنیت آب و استفاده از منابع فرامرزی: چالش‌ها و راه‌حل‌ها» برگزار شد و نمایندگانی از کشورهایی مانند ترکیه، اسرائیل، تاجیکستان، قرقیزستان، افغانستان و ترکمنستان در آن شرکت داشتند.

عبدالریموف با تأکید بر این‌که قزاقستان مرز مشترکی با افغانستان ندارد، اعلام کرد که تأثیر این کانال فراتر از مرزها خواهد بود و سراسر منطقه را در بر خواهد گرفت.

او گفت در کوتاه‌مدت تغییر چشمگیری در منابع آبی پیش‌بینی نمی‌شود، اما در بلندمدت کاهش جریان آب رود سیردریا اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

به گفته، اعمار کانال قوش‌تپه، تعادل شکننده‌ای اکوسیستم حوضه آرال را بیش از پیش تحت فشار قرار خواهد داد.

دریاچه آرال طی چند دهه گذشته به‌دلیل انحراف جریان رودهای آمودریا و سیردریا برای مصارف کشاورزی، به شدت کوچک شده است. اکنون ساخت کانال قوش‌تپه ممکن است روند نابودی آن را تسریع کند.

عظمت‌خان امیرتایف، رئیس حزب بیتاک قزاقستان، نیز ابراز نگرانی کرده است که این پروژه می‌تواند بین ۲۵ تا ۳۰ درصد از جریان رود آمودریا را منحرف کند.

به گفته او در این صورت کاهش دسترسی آب در کشورهای پایین‌دست مانند ازبیکستان و ترکمنستان بسیار محتمل است.

او هشدار داد که این کشورها ممکن است برای جبران کمبود، از سیردریا آب بیشتری برداشت کنند که این موضوع می‌تواند دسترسی آبی قزاقستان را تا ۴۰ درصد کاهش دهد.

کانال قوش‌تپه به طول ۲۸۵ کیلومتر و عرض ۱۵۲ متر طراحی شده و قرار است در سه مرحله طی پنج سال ساخته شود. با بهره‌برداری کامل از آن، سالانه حدود ۱۰ کیلومتر مکعب آب – معادل یک‌چهارم جریان آمودریا – برای آبیاری ۵۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی در افغانستان منحرف خواهد شد.

در همین حال، مقام‌های افغانستان تأکید کرده‌اند که این پروژه با هدف تأمین سهم مشروع افغانستان از آب رود آمو در حال اجراست و این کشور تاکنون نتوانسته از آن به‌طور مؤثر بهره‌مند شود.

مسیر این کانال از ولسوالی کلدار ولایت بلخ آغاز شده و پس از عبور از ولایت‌های بلخ و جوزجان، به ولسوالی اندخوی در ولایت فاریاب می‌رسد.