جنبش شنبههای ارغوانی، یکی از جنبشهای اعتراضی زنان، ممنوعیت تجلیل از «شب یلدا یا چله» توسط گروه طالبان را نوع «آپارتاید فرهنگی به هدف یکدست سازی ایدئولوژیک جامعه» خوانده است.
این جنبش امروز (شنبه 1 جدی) در بیانیهی، ممنوعیت تجلیل از مناسبت های کهن باستانی چون «یلدا و نوروز» را نقض آشکار حقوق فرهنگی و آزادیهای اساسی مردم عنوان کرده و گفته است که شهروندان افغانستان مجبورند تا «شب یلدا را بهصورت پنهانی و با ترس از سرکوب طالبان» تجلیل کنند.
جنبش شنبههای ارغوانی از سازمان بین المللی یونسکو که تجلیل از یلدا را بهعنوان میراث فرهنگی مشترک افغانستان و ایران در فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشری ثبت کرده به تندی انتقاد کرده است که در برابر ممنوعیت تجلیل از میراث فرهنگی هیچ اقدام عملی انجام نداده است.
در بیانیهی این جنبش آمده است: «جامعه جهانی و سازمان ملل متحد با وجودیکه ابزارهای دیپلماتیک و سیاسی تاثیرگذار، جهت اعمال فشار بر این گروه را در اختیار دارند همچنان با حمایت غیر مستقیم از طالبان تحت عنوان تعامل، عادی سازی سرکوب حقوق و آزادی های اساسی و فرهنگی شهروندان افغانستان را افزایش داده اند».
این جنبش با نگرانی شدید از نقض سیستماتیک و محدود سازی برنامه ریزی شده حقوق و آزادی های فرهنگی مردم افغانستان توسط طالبان، تأکید کرده است که اقدامات این گروه میتواند منتج به نابودی تنوع فرهنگی، توقف انتقال میراث فرهنگی به نسلهای آینده و تقویت افکار طالبانی گردد.
براساس بیانیه، جلوگیری از نقض حقوق و آزادی های مردم نیازمند فشار های دیپلماتیک جامعه جهانی است و سکوت در برابر چنین نقض فاحش حقوق بشری، خیانت به ارزشهای مشترک انسانی و بشری به شمار میرود.
در همین حال این جنبش تأکید ورزیده که تجلیل از مناسبت های چون شب یلدا پیام مقاومت و ایستادگی در برابر طالبان و نوع مبارزه فرهنگی برای تأمین حقوق و آزادیهای فرهنگی شهروندان است که مستلزم اتحاد و همبستگی بیشتر نیز است.
شهروندان افغانستان در مناطق مختلف کشور، با وجود ممنوعیت تجلیل از شب یلدا یا چله، این مناسبت کهن باستانی را تجلیل کرده و در آن به مقاومت در برابر محدودیتهای وضع شده از سوی گروه طالبان تأکید ورزیده اند.
گروه طالبان تجلیل از مناسبت های کهن باستانی چون «جشن نوروز» و «شب چله یا یلدا» را که دراز ترین شب سال است، ممنوع کرده و آن را خلاف ارزشهای دینی می خوانند.